Fantazi İpliklerin Tarihçesi
Fantezi iplik günümüzde standartların dışında görsel bir etki hedeflenerek üretilen ipliklerdir. Fantezi, standartların dışına çıkmak ve farklılığı aramak olduğuna göre ilk fantezi iplik arayışının da bu amaçla yapıldığı düşünülebilir. Fantezi bir etki oluştururken belki de ilk akla gelen günümüzde de olduğu gibi renk etkisini ön plana çıkarmaktır.
Fantezi ipliklerle ilgili olarak yapılmış olan ilk uygulamalar, dokumacıların renkli efektler elde etmek üzere iplikleri kombine kullanmalarıyla başlamıştır.Milattan önceki yıllardan kalan kalıntılardan hareketle, insanoğlunun özel teknikler kullanarak, iplik çapında yaptıkları değişikliklerle farklı görünümlere sahip kumaşlar ürettikleri tespit edilmiştir. Özellikle eski çağlarda altın ve gümüş gibi metalik iplikler, giysiye zengin bir hava kazandırmak için kullanılmışlardır.
Uzun yıllar basit sistemlerle elde edilen fantezi ipliklerden sonra üretim tekniğinde farklılıkla elde edilen 1770 yılında üretilmiş olan şönil ipliğin ticari olarak ilk gerçek fantezi iplik olduğu söylenebilir.
19. yüzyılın sonlarına doğru sanayi devrimi ile gelen teknolojik gelişmeler iplik makinelerinde de çeşitli yenilikleri beraberinde getirmektedir.
Fantezi ipliklerin üretiminde kullanılan fantezi büküm makinelerinin öncüleri Carl Hamel, Whitin ve Collins şirketleridir. 1885’te Alman Carl Hamel, kam kontrollü fantezi bükücüleri piyasaya sürdü. Bu makinede kam vasıtasıyla kol ve düğüm düzeyini ilişkilendirerek hav tahtasının yukarı ve aşağıya hareket etmesiyle, materyalin az/çok kısımları temel ipliğe eklendi ve küçük düğüm ve tırtıl efektleri
oluşturdu. Ancak bir fantezi ipliği oluşturmak çok uzun zaman almakta idi. 1954 -1959 yılları arasında Hamel’in Elektromat makinesi piyasaya çıktı. Bu makinenin besleme silindir kumandaları kayma teması ile kontrol edildi. Aynı zamanlarda Berliner Maschinenfabrik Schwarzkopf ve Weller fotoselli daha gelişmiş kontrollü makineler yaptılar.İki veya daha fazla asama yerine tek asama ile fantezi iplik üretme fikri olan oyuk iğ prosesi fikrini Bulgaristan Tekstil ve Konfeksiyon Enstitüsü’nden Prof. George Mitov geliştirdi. Gemmil & Dunsmore’ye bu proses için lisans verildi ve ilk kez Milano - 1975 ITMA’da sergilendi. İlk ticari makine 1976`da üretime girdi ve hızlı bir satış grafiğine ulaştı. Ayrıca fantezi iplik üretimi, ring iplik makinelerine,Open end rotor makinelerine, Dref makinelerine, cer makinelerine ve tarak makinelerine çeşitli aparatların eklenmesi ile ve boyama, harmanlama ve değişik bitim işlemleri ile bugünlere kadar sürmektedir.